Avondspits, januari 2009	Zwaar verkeer, oktober 2009	Overlaadplaats, oktober 2009

Westzaan was nog nooit zo druk. In eeuwen niet. Elke morgen, even voor half zeven maakt een lange stoet auto’s zich op voor een tocht door het dorp. Vanuit het noorden komen ze. Auto’s die naar Amsterdam moeten of naar de uitgestrekte bedrijfsterreinen langs het Noordzeekanaal. Personenauto’s, vrachtwagens, trucs met opleggers, ze zoeken alle de kortste weg, ver van files, overwegen en stoplichten. Door Westzaan dus.

’s Middags verschijnt de file opnieuw. Nu vanaf het zuiden. Na een lange werkdag willen de bestuurders eindelijk naar huis. Ze hebben haast, veel haast. 

Erfgoed 

Langs de weg, in hun houten huizen, spreken de bewoners wat luider. Dat zijn ze gewend geraakt. Hun huizen hebben niet te dikke wanden en ramen met oud enkelglas. Veel huizen staan op de monumentenlijst. Westzaan is een monumentendorp. Er loopt zelfs een mooie fietsroute doorheen, de Zaanse Erfgoed route. In de weekeinden, als de auto’s elders stil staan, is die route een lust voor het oog. Door de week heeft de fietser iets anders om handen. Hij moet waken voor zijn voortbestaan. 

Zacht veen 

De bewoners zijn ook gewend geraakt aan bewegende lampen en rammelend serviesgoed. De volgeladen vrachtwagens, hun Tom – Tom volgend, laten de grond schudden en deinen. De funderingen onder de huizen, steunend op korte palen, bewegen mee. De palen zijn niet gegrond op het vaste zand, vijftien of twintig meter diep. Ze kleven in het zachte veen. Is zo’n paal eenmaal in beweging geraakt dan zinkt hij weg, onstuitbaar. Ramen beginnen te klemmen, deuren lopen vast. Daaraan kunnen de bewoners niet wennen. Duur funderingsherstel is het enige wat hun overblijft. 

Vrachtwagens 

Westzaan was nog nooit zo druk. De gemeente weet het en past zich aan. Ze neemt geregeld stappen om schade aan de weg of ongelukken te voorkomen. Op de dorpsweg mag niet meer worden ingehaald. In de Kerkbuurt, waar de huizen vlak langs de rijbaan staan, geldt een snelheidsbeperking. Zware vrachtwagens mogen het dorp niet meer inrijden zonder bestemming. Sommige vrachtwagens die wel het dorp mogen inrijden blijken voor de weg langs het Reghthuys te breed. Die weg wordt daarom op hun maat aangepast. 

Aanpassingen 

Aanpassingen zijn het allemaal. Bedoeld om het verkeer goed te laten doorstromen en tegelijk de schade aan de weg te beperken. Beperking van de schade aan huizen en funderingen is daarbij niet het hoofddoel. Dat was al niet zo bij de oude B-weg, dat is nog steeds niet zo.
De aanpassingen hebben ervoor gezorgd dat de stroom van auto’s en vrachtwagens meestal op een vlotte manier kan worden weggewerkt, elke ochtend en avond weer. Eén zorg hebben de aanpassingen niet kunnen verminderen. De toenemende hinder voor de bewoners. Hun ergernis over het verkeersgeraas vanaf  de vroege morgen. Hun zorg over de fundering van hun huizen. 

Drie miljoen euro 

De tijden zijn echter veranderd. De verkeersafwikkeling is niet meer het enige doel. De Europese Unie heeft geluidnormen vastgesteld. Die worden intussen langs de hele Westzaanse dorpsweg overschreden. Zes en negentig woningen aan de J.J. Allanstraat, het Zuideinde en de Overtoom krijgen volgens de normen teveel lawaai te verduren. De bewoners hebben al een aanschrijving ontvangen. Isolatie van hun woningen is een van de mogelijkheden. Het zou de volgende en zoveelste aanpassing aan het verkeer worden.
Het betreft niet weinig woningen. Ook de kosten van een isolatieproject zijn niet gering. Het isoleren van een woning kost al gauw dertig duizend euro. Voor heel Westzaan zou dit dus komen op zo’n drie miljoen euro. Dit nog afgezien van het ongemak voor de bewoners en de moeilijkheden bij monumenten met oude ramen en waardevolle interieurs. 

Beteugelen 

Westzaan was nog nooit zo druk. Bij het verder volbouwen van de industrieterreinen aan de Noordoever zal het dorp nog veel drukker worden. Het doorgaan met aanpassingen voor het verkeer is daarom geen oplossing meer. In de Zaanse gemeenteraad heeft het CDA vragen gesteld en gepleit voor beteugeling van het spitsverkeer. Dat kan met een inrijverbod voor verkeer zonder bestemming in het dorp. Het Westzaanse Dorpscontact bepleit een dergelijke afsluiting al jaren. Naast het CDA hebben begin 2009 verschillende andere grote partijen zich uitgesproken voor maatregelen. Samen vormen ze een meerderheid in de raad.  
Het  Zaanse College van B en W is  nog niet zo ver. Het hoopt dat Westzaan zoals voorheen de groeiende verkeersstroom kan blijven verwerken. Het rekent op nieuwe verkeersmaatregelen in Westzaan - zuid. Eenrichtingsverkeer op de Westzaersluis  moet  erger voorkomen. 

2010 - eenrichtingsverkeer op de Westzanersluis